سبز شدن باغچه ها روی سر پایتخت افسانه‌ای مادها

http://www.chn.ir/NSite/FullStory/Video/?Id=104914&Serv=3&SGr=22

سبز شدن باغچه ها روی سر پایتخت افسانه‌ای مادها + بشنوید گل بود به سبزه هم آراسته شد. تپه هگمتانه که سال‌هاست از حفاظت‌های نادرست رنج می‌برد، حالا شاهد تبدیل شدن به پارکی با شمشادها و مسیرهای سنگچین شده است. شهرداری می‌خواهند محوطه هگمتانه را تبدیل به پارک کنند. کارشناسان میراث فرهنگی اما هشدار می‌دهند، این محوطه تاریخی است و این اقدامات تیشه به ریشه تاریخ پیش از اسلام همدان می‌زند.

خبرگزاری میراث فرهنگی- گروه میراث فرهنگی- مادها را هنوز با تپه هگمتانه می‌شناسند، هرچند آخرین مطالعات باستان شناسی مرحوم مسعود آذرنوش نشان داد که این تپه فاقد لایه‎های دوره ماد است. هگمتانه این روزها مصداق این ضربالمثل است: گل بود به سبزه هم آراسته شد.

تپه هگمتانه هنوز در گیر و دار مرمت‌های نادرست و حفاظت‌های غلط است که مسئولان به جای اجرای اقدامات مرمتی، تصمیم به بهسازی حریم آن گرفتند. کاشت شمشاد، ایجاد مسیرهای سنگچین، درست کردن سفره هفت سین درست در حریم محوطه تاریخی از جمله برنامه‌های اجرایی مسئولان بوده است.

این اقدامات اما نه تنها دل دوستداران میراث فرهنگی را شاد نکرد بلکه آن‌ها را هم شوکه کرد. به نظر می‌رسد. حتی این روزها شنیده شده که اتفاقات ناگوار دیگری هم در راه است. تعریض خیابان مجاور این محوطه از سوی شهرداری این روزها دل دوستداران میراث فرهنگی را لرزان کرده است.  

اینجا تپه هگمتانه‌است

«علی‌رضا ایزدی»، رییس میراث فرهنگی همدان اما هیچ کدام از این اعتراض‌ها را نمی‌پذیرد و به CHN می‌گوید: «هیچ کس دلسوزتر از کارشناسان میراث فرهنگی برای میراث فرهنگی کشور نیست. اگر قرار بود، کوچکترین مشکلی برای محوطه تاریخی هگمتانه ایجاد شود، خود من جلوی آن می‌ایستادم. کاری که تا کنون هم کرده‌ام.»

او در مورد تعریض خیابان مجاور تپه هگمتانه که باعث تخریب بخش‌های قابل توجهی از حمام تاریخی که به تازگی تبدیل به موزه شده است، می‌گوید: «چه کسی گفته تعریض این خیابان به آثار تاریخی صدمه وارد می کند؟ این ادعا غلط است و ما نمی‌گذاریم این اتفاق بیافتد.»

مشاهدات خبرنگار CHN، اما گویای آن است که تپه هگمتانه کم کم دارد از شکل تاریخی خود خارج و فضای آن شبیه پارک می‌شود. نرده‌هایی که روی عرصه کار گذاشته بودند، تا محدوده عرصه محوطه را کاملا مشخص کنند، به تدریج برداشته و باغچه با معابر سنگچین در محوطه ایجاد شده که احتمال آسیب رسیدن به بنا را تشدید می‌کند.

دوستداران میراث فرهنگی هشدار می‏دهند که بهسازی‏های انجام شده در تپه هگمتانه حریم آن را مخدوشه کرده‏است

ایزدی اما می‌گوید که هگمتانه تبدیل به زباله دانی شده بود و ما برای بهسازی آن‌جا این اقدامات را انجام دادیم و این برنامه‌ها هیچ آسیبی به محوطه نمی‎رساند و در عوض گردشگر با محیطی مناسب  رو به رو می‌شود، نه جایی که امنیت ندارد.

رییس میراث فرهنگی همدان اما درباره سفره هفت سین می‌گوید: «سفره هفت سین روی بخش‌هایی از محوطه چیده شده بود که هیچ گونه آثاری در آنجا وجود ندارد و صحنه زیبایی هم برای گردشگران به وجود آورد. سال دیگر هم قرار است که این سفره چیده شود.»

«محمد رحیم رنجبران»، مسئول پایگاه هگمتانه هم درباره این اعتراض‌ها می‌گوید که این سفره هفت سین و شمشادها هیچ گونه مشکلی برای آثار تاریخی به وجود نمی‌آورند.

آن سفره هفت سین و آن سنگ چین و آن باغچه های شیک کجا و این آثار تاریخی رها شده به دست آب و باد و خاک کجا!

او در مورد مرمت‌های نادرست و حفاظ‌هایی که شکسته شده و همین امر باعث شده آب به درون آثار تاریخی نفوذ کند، می‌گوید که این مرمت‌ها مربوط به دوره من نیست و امیدوارم در آینده اقداماتی برای ساماندهی این بخش‌ها صورت بگیرد.

«حسین زندی»، دوستدار میراث فرهنگی اما معتقد است که  اگر در این محوطه تاریخی اثری هم نباشد، نباید در آن شمشاد کاشته شود و اقداماتی که تا کنون برای بهسازی این محوطه انجام شده، غیر اصولی بوده است.

به گفته او، بر اساس گفته بسیاری از باستان شناسان نباید در حریم آثار تاریخی اقدام به ساخت و ساز یا بهسازی کرد.  زندی می‎گوید که از آقای رنجبران و ایزدی که در رشته‌های مرتبط درس خوانده‌اند این امر بعید به نظر می‌رسید که اجازه چنین کاری را بدهند.

این چیدمان یکی دیگر از دستاوردهای بهسازی مسئولان میراث فرهنگی است

او در مورد سفره هفت سین می‌گوید: «اینکه کنار ترانشه مرکزی سنگفرش کردند و یک سازه یک و نیم متر در زمین کندن، واقعا اقدامی درست در محوطه یک اثر تاریخی است؟»

آنقدر میان گفته‌های مسئولان میراث فرهنگی و دوستداران میراث فرهنگی همدان تفاوت وجود دارد که به نظر می‌رسد همچون دو خط موازی هرگز در هیچ نقطه‌ای به هم نمی‌رسند. همین امر بررسی مسئله هگمتانه را سخت‌تر می‌کند و ضرورت رسیدگی نظارت به این محوطه از سوی گروهی بی طرف، بیشتر و بیشتر احساس می‌شود. اما اینکه با نزدیک شدن به انتخابات چقدر این مهم برآورده می‌شود. مسئله‌ای است که روزهای آینده نشان خواهد داد.

فاطمه علی اصغر