باباطاهر زیر سایه بیتوجهی!
قصه، تکراری است؛ ماجرای ساخت هتل در حریم درجهی یک بنایی تاریخی و مخدوش شدن حریم بصری اثر.
به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، هنوز زمان زیادی از انتشار خبر بریده شدن درختان محوطهی آرامگاه «باباطاهر» توسط افرادی که آنها را منسوب به ادارهی میراث فرهنگی همدان میدانستند، آن هم بهدلیل مزاحم بودن درختان برای گرفتن عکس یادگاری توسط گردشگران نگذشته است و شهرداری همدان همچنان به تخریب گاه و بیگاه بناهای تاریخی این شهر مانند خانهی «جواهری» و باغ «بدیعالحکما» ادامه میدهد که خبر جدیدی از افتادن سایهی یک هتل بر آرامگاه «باباطاهر» به گوش میرسد.
هتل باباطاهر در ضلع شمالی میدان باباطاهر و حریم اصلی آرامگاه این شاعر ساخته شده و براساس آنچه در پروندهی ثبتیاش آمده است: «هیچ بنایی نمیتواند در اطراف این اثر تاریخی بلندتر از ساختمان آرامگاه ساخته شود.» این در حالی است که در دو سال گذشته یکونیم طبقه به ارتفاع هتل باباطاهر اضافه شده است.
براساس اسناد موجود، «اثر تاریخی آرامگاه باباطاهر عریان در شهرستان همدان، میدان باباطاهر واقع شده، پس از طی مراحل و تشریفات قانونی لازم در تاریخ 21 / 2 / 1376 به شمارهی 1870 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید و از تاریخ ثبت تحت حفاظت این سازمان بوده و هرگونه تخریب و دخل و تصرف در اثر مذکور برابر مواد 558 لغایت 569 از کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی «تعزیرات و مجازاتهای بازدارنده» جرم محسوب و مرتکب مشمول مجازاتهای قانونی خواهد بود. حریم موجود آرامگاه با توجه به وسعت اطراف بنا در مرحلهی اول مناسب است، اما بهلحاظ حریم، دید و منظرهی این آرامگاه، لازم است حریم موجود گسترش پیدا کند.»
یک فعال حوزهی میراث فرهنگی در شهر همدان دربارهی اقدامات انجامشده در محدودهی آرامگاه باباطاهر به خبرنگار ایسنا گفت: بهنظر میرسد نهتنها حریم موجود در این آرامگاه گسترش نیافته است، بلکه ساختوسازها در اطراف این اثر ملی ادامه دارد.
حسین زندی ادامه داد: براساس آنچه از مقابل آرامگاه باباطاهر میتوان وضعیت این هتل را دید، هتلی که حدود هشت سال پیش ساخته شده، در طول دو سال گذشته، یکونیم طبقه افزایش ارتفاع داشته و اکنون ارتفاع آن به 16 متر میرسد. این در حالی است که در طول شش سال گذشته، این هتل سه طبقه داشت.
او با اشاره به بیتوجهی مسوولان میراث فرهنگی استان نسبت به اعتراضها و واکنشهایی که دوستداران میراث فرهنگی در طول دو سال گذشته به این اتفاق داشتهاند، گفت: علاوه بر ساختوساز انجامشده که دید آرامگاه باباطاهر را گرفته، نصب تابلو در اطراف آرامگاه نیز باعث بیشتر مخدوش شدن حریم منظری این بنای تاریخی شده است.
وی با بیان اینکه در ماههای گذشته، در حریم آرامگاه ابوعلی سینا نیز برجها و پارکینگهایی ساخته و به منظر این آرامگاه نیز خدشه وارد شده است، اظهار کرد: با این وجود، مسوولان در این زمینه سکوت کردهاند. سکوت معنادار مدیران میراث فرهنگی وقتی پرسشبرانگیز میشود که در یک سال گذشته، محل برگزاری بیشتر مراسم و مهمانیهای ادارهی میراث همدان «هتل باباطاهر» بوده است.
او ادامه داد: نگرانی فعالان مدنی و دوستداران میراث فرهنگی همدان این است که آیا آنچه در میدان نقش جهان اصفهان اتفاق افتاد، در کنار آرامگاه «باباطاهر» نیز تکرار خواهد شد؟ آیا پس از ساخته شدن هتل باباطاهر، مدیران شهری میتوانند رأی تخریب طبقات اضافه را از مقامات بگیرند؟ آیا در این زمینه پیشگیری بهتر از درمان نیست؟
زندی شهرداری را نیز در این میان مسوول دانست و افزود: این نهاد در چنین مواردی معمولا فقط با یک جریمهی نقدی از موضوع چشمپوشی میکند؛ اما در اینجا متولی اصلی آرامگاه باباطاهر ادارهی میراث فرهنگی است و سکوت مدیران آن، نابخشودنی است. مدیران میراث باید توجه داشته باشند که گردشگر برای دیدن آثار تاریخی و طبیعی به همدان میآید، نه برای دیدن هتلی پنج طبقه.
یک کارشناس معماری نیز دربارهی وضعیت حریم منظری این آرامگاه به خبرنگار ایسنا گفت: در گذشته، وقتی از سمت تهران به همدان وارد میشدیم، با نمای آرامگاه باباطاهر روبهرو بودیم، اما امروز تابلو و بنای یک هتل را میبینیم که منظر آرامگاه را کاملا کور کرده است.
بابک یاریاب ادامه داد: مهمترین مسأله در این محوطه، این است که «خط آسمان» اطراف مقبره شکسته شده و ارتفاع مناسب از بین رفته و یک ارتفاع جدید شکل گرفته است. این اتفاق روی منظر بصری مقبره تأثیر گذاشته است. در حالی که در شهرهایی که بافت تاریخی دارند، اجازه داده نمیشود «خط آسمان» شکسته شود؛ اما در اینجا این اتفاق افتاده و ارتفاع بناهای جدید با بناهای تاریخی یکی نیست.
وی اظهار کرد: باید توجه داشت که این مسائل براساس منفعت شخصی، شکل میگیرند، مانند آنچه در ارتباط با برج جهاننما و میدان نقش جهان اتفاق افتاد.
او استفاده از مصالح نامتناسب در این هتل در دست بازسازی را از دیگر مشکلاتی دانست که به حریم آرامگاه باباطاهر آسیب میزند و گفت: در نمای بیرونی این هتل، از نمای آلومینیومی و مدرن استفاده شده است که با فضا همخوانی ندارد.
وی اضافه کرد: در این محوطه علاوه بر بنای آرامگاه «باباطاهر» بنای تاریخی «امامزاده فرزندعلی» هم قرار گرفته که گنبد دوپوش منحصربهفرد و بسیار زیبایی دارد و برای حفظ معماری کهن آن بهتر است از دستکاری مصون بماند.
انتهای پیام
بیش از 30 اصله درخت کهنسال در محوطه آرامگاه باباطاهر شبانه بریده و بقایا و ریشه درختان آن آتش زده شدند. این در حالی است که رییس سازمان میراثفرهنگی قطع این درختان را تکذیب کرده و میگوید حتی یک درخت از محوطه باباطاهر قطع نشده است.
این تصویر یکی از درختهای بریده محوطه آرامگاه باباطاهر است |
درختها بریده و آتش زده شده اند. چرا؟ |
درختان محوطه باباطاهر بخشی از هویت تاریخی این آرامگاه هستند |
بارها و بارها دوستداران میراث فرهنگی و محیط زیست درباره قطع درختان محوطه های تاریخی هشدار داده اند |
سرانجام جای این درخت های بریده و سوزانده شده را چه می گیرد؟ |
داربست هایی که به پیکر آرامگاه آسیب زده اند را چه مسئولی رسیدگی خواهد کرد؟ |
تصویر درخت دیگری که قطع و ریشه اش سوزانده شد |
چه کسی درست میگوید؟ بر سر درختان محوطه آرامگاه باباطاهر چه آمده است؟ |
غرفههای صنایعدستی بلای جان بوعلی و باباطاهر
http://chn.ir/NSite/FullStory/News/?Id=105949&Serv=3&SGr=22
بازار داغ غرفههای صنایعدستی و شرکتهای تبلیغاتی در مهمترین اماکن تاریخی همدان باز هم دو حوزه میراثفرهنگی و صنایعدستی را بهچالش طلبید. آرامگاه بوعلی که فضایی برای غرفههای متعدد صنایعدستی و تبلیغات شرکتهای خصوصی ندارد حالا در معرض آسیبهایی قرار گرفتهاست.
خبرگزاری میراثفرهنگی ـ گروه میراثفرهنگی ـ فعالان میراثفرهنگی و صنایعدستی استان همدان درحالی از نبود بازارچه دائمی صنایعدستی گلهمند بودند که سازمان میراثفرهنگی با ایجاد بازارچه و غرفههای صنایعدستی در هگمتانه، آرامگاه بوعلی و باباطاهر نمایش تازهای از تلفیق صنایعدستی و تبلیغات شرکتهای خصوصی بهراه انداختند.
«حسین زندی» فعال میراثفرهنگی در اینباره به خبرگزاری میراثفرهنگی میگوید: «سازمان میراثفرهنگی با احداث بازارچههای صنایعدستی در هگمتانه، آرامگاه باباطاهر و آرامگاه بوعلی ناخواسته مقدمات تخریب این بناهای تاریخی همدان را فراهم کرد.»
این فعال میراثفرهنگی معتقد است، میراثفرهنگی و صنایعدستی استان همدان برای آنکه از بناهای تاریخی بهخاطر جذب گردشگر بیشتر درآمد بیشتری کسب کند اقدام به ایجاد بازارچههایی کرده که بهخاطر حجم بالای گردشگر تنها به بنای آرامگاهها و محوطه تاریخی هگمتانه آسیب میزند. درحالحاضر آرامگاه بوعلی فاقد فضایی مناسب برای غرفههای صنایعدستی است.
آنطور که زندی میگوید هماکنون نزدیک به 15 غرفه در آرامگاه بوعلی ایجاد شده و بیش از 30 غرفه در محوطه هگمتانه بهچشم میخورد. این درحالی است که شرکتهای خصوصی که با اداره میراثفرهنگی استان همدان قراداد بستهاند تبلیغاتشان را بدون رعایت ضوابط میراثفرهنگی در آرامگاه بوعلی بهنمایش گذاشتهاند.
درحالی که این فعالان میراثفرهنگی تاکید دارد که وقتی بازارچهها و فروشگاههای داخلی صنایعدستی در شهر پراکنده است، از یک سو سبب میشود گردشگر سردرگم شود، چراکه نقشه جامعی وجود ندارد و از سوی دیگر میراثفرهنگی استان را وادار به ایجاد غرفه در محوطههای تاریخی میکند اتفاقی که باعث میشود منظر بصری بنا کاملا بهم بریزد.
زندی میگوید: «اگر قرار است صنایعدستی را رشد دهیم نباید میراثفرهنگی را قربانی آن کنیم. در حالحاضر شرکتهای خصوصی در آرامگاه بوعلی تبلیغات خود را با بادکنکهای معلق در فضای آرامگاه بهنمایش گذاشتهاند این درحالیاست که برای بازارچه موقت و فصلی میتوان از مکانهای مناسب استفاده کرد.»
در شرایط فعلی صنایعدستی نیازمند آنست که با برندسازی و برنامهریزی بلند مدت بهسمت توسعه پایدار پیش رود نه اینکه در یک پروسه زمانی کوتاه مدت تبلیغاتی برای بالابردن آمار نهتنها به ارتقای صنایعدستی کمکی نکند که سلامت آثار تاریخی را هم تحتشعاع قرار دهد.